Java программалоо тилинине киришүү

 

Бүгүнкү күндө Java эң кеңири таралган жана популярдуу программалоо тилдеринин бири. Тилдин биринчи версиясы 1996-жылы Sun Microsystems компаниясында пайда болгон, аны кийинчерээк Oracle компаниясына өткөн. Java ар кандай тапшырмалар үчүн колдонула турган универсалдуу программалоо тили катары иштелип чыккан. Ал эми азыр Java тили узак жолду басып өттү, көптөгөн ар кандай версиялары иштелип чыкты. Учурдагы версиясы Java 20, ал 2023-жылдын мартында чыгарылган. Жана Java жөн гана универсалдуу тилден, бир катар милдеттерди аткаруу үчүн колдонулган, ар кандай технологияларды бириктирген бүтүндөй бир платформага жана экосистемага айланды.  Жөнөкөй тиркемелерди түзүүдөн баштап чоң веб-порталдарды жана кызматтарды жазууга болот. Мындан тышкары, Java тили көптөгөн түзмөктөр(устройства) үчүн программалык камсыздоону түзүү үчүн жигердүү колдонулат: жөнөкөй компьютерлер, планшеттер, смартфондор жана уюлдук телефондор, ал тургай тиричилик техникалары. Программалардын көбү Java тилинде жазылган Android мобилдик ОСтун популярдуулугун эске салуу жетиштүү.

 

Java тилинин өзгөчөлүктөрү

Java тилинин негизги өзгөчөлүгү анын коду алгач платформадан көз карандысыз атайын байткодго которулганында. Анан бул байт код JVM (Java Virtual Machine) виртуалдык машинасы тарабынан аткарылат. Бул жагынан алганда, Java коду коду котормочу тарабынан дароо аткарылган PHP же Perl сыяктуу стандарттык чечмеленген тилдерден айырмаланат. Ошол эле учурда, Java C же C ++ сыяктуу таза компиляцияланган тил эмес.

Бул архитектура Java программаларынын кросс-платформалык жана аппараттык портативдүүлүгүн камсыздайт, андыктан мындай программалар ар кандай платформаларда – Windows, Linux, Mac OS ж.б., кайра компиляциясыз иштетилет. Ар бир платформада JVMдин өзүнүн ишке ашырылышы болушу мүмкүн, бирок алардын ар бири бир эле кодду аткара алат.

 

Java - бул C сыяктуу синтаксиси бар тил жана бул жагынан C/C++ жана C# тилдерине жакын. Ошондуктан, эгерде сиз бул тилдердин бири менен тааныш болсоңуз, анда Java тилин өздөштүрүү оңой болот.

 

Java программасынын дагы бир негизги өзгөчөлүгү таштандыларды автоматтык түрдө чогултууну колдойт. Жана бул C++ тилиндегидей мурда колдонулган объекттерден эстутумду кол менен ажыратуунун кереги жок дегенди билдирет, анткени таштанды жыйноочу муну сиз үчүн автоматтык түрдө жасайт.

 

Java объектиге багытталган тил болуп саналат. Бул полиморфизмди, тукум куучулукту (наследование), статикалык типтерди колдойт. Объектке багытталган мамиле чоң, бирок ошол эле учурда ийкемдүү, чоң масштабдуу жана кеңейтилүүчү тиркемелерди куруу маселелерин чечүүгө мүмкүндүк берет.

 

Java тилин орнотуу

Ошентип, Java программасын иштеп чыгуу үчүн бизге атайын JDK (Java Development Kit) иштеп чыгуу комплекти керек. JDK компиляциялоого, Java программаларын иштетүүгө жана бир катар башка функцияларды аткарууга мүмкүндүк берген бир катар программаларды жана утилиталарды камтыйт.

Сиз JDKнын тиешелүү версиясын Oracle расмий веб-сайтынан жүктөп алып, орното аласыз: https://www.oracle.com/java/technologies/downloads/

 

Бул баракта биз операциялык системабыз үчүн (Windows, MacOS же Linux) бөлүштүрүүчү комплектти табабыз жана жүктөп алабыз:

Көпчүлүк операциондук системалар үчүн жүктөөнүн эки варианты бар: орнотуучу катары же орнотууну талап кылбаган архив катары. Мисалы, менин OS - Windows, ошондуктан мен "x64 Installer" тандап, орнотуучуну билдирген файлды жүктөйм.

 

Жүктөп алгандан кийин орноткучту иштетиңиз:

Кийинки баскычын чыкылдатыңыз. Кийинки экранда орнотуу кайсы папкада аткарыла турганын көрсөтүшүңүз керек:

Келгиле, керектүү папканы тандап, орнотууну аяктоо үчүн "Кийинки" баскычын басыңыз.

JDK орнотуу аяктагандан кийин, биз төмөнкү терезени көрөбүз:

Ошентип, JDK орноткондон кийин, биринчи Java программасын түзө берсек болот.